پیمان استراتژیک؛ ابهام‌ها و پیامدها

پیمان استراتژیک؛ ابهام‌ها و پیامدها

پیمان استراتژیک؛ ابهام‌ها و پیامدها

مجری: بسم ا... از تلویزیون تمدن به شما سلام عرض می کنیم. موضوع بحث ما در مورد پیمان استراتژیک آمریکا و افغانستان می باشد. در خدمت آقایان وحید مژده تحلیل گر سیاسی، اسدالله ولوالجی تحلیل گر مسائل نظامی و رحمت الله بیژن پور تحلیل گر امور سیاسی هستیم.

آقای مژده! همکاری استراتژیک به چه نوع همکاری هایی گفته می شود؟ همکاری استراتژیک افغانستان و آمریکا از نظر شما چگونه خواهد بود؟

مژده: بسم ا... استراتژی یعنی تهیه وسایل برای رسیدن به یک هدف خاص. هنگامی که می گوییم همکاری استراتژیک به این معناست که دو کشور برای رسیدن به یک هدف خاص در جهت ایجاد یا فراهم آوری وسایلی که در راه رسیدن به آن هدف نیاز دارند، با یکدیگر همکاری می کنند. همکاری های استراتژیک معمولاً جنبه نظامی دارد، به این معنا که یک کشور شرایطی را برای کشور دیگر برای همکاری های نظامی فراهم می سازد و هدف مشترکی را مشخص می کنند و برای رسیدن به آن تلاش می کنند. قرارداد استراتژیکی که قرار است بین افغانستان و آمریکا بسته شود، بیشتر دربردارنده مسائل نظامی است. اساساً بنیاد این همکاری ها بر اساس منافع کشور قدرتمند گذاشته می شود. مهم ترین بخش این قرارداد استراتژیک، پایگاه هایی است که آمریکایی ها می خواهند در افغانستان ایجاد کنند و به نظر می رسد، که آقای کرزی هم موافق این مسئله است.

مجری: آقای ولوالجی! اهداف بزرگی که آمریکا در افغانستان دنبال می کند چیست؟ سودی که افغانستان در این میان به دست می آورد چیست؟

ولوالجی: بسم ا... یک کشور سلطه گر روی چند موضوع تأکید دارد: 1- بنادر دریایی، 2- خطوط ترانزیتی، 3- منابع طبیعی، 4- همجواری با کشور دشمن. هم اکنون افغانستان، ارتشی که بتواند از خاک کشور دفاع کند، ندارد و وابسته به کمک کشورهای دیگر است.

مجری: آیا دولت افغانستان این توانایی را دارد که شرایط را به گونه ای مدیریت کند، که از فضای به وجود آمده به نفع خود استفاده کند؟

ولوالجی: در این موضوع باید رهبری آن کشور، ضرورت ها و احتیاجات و نقاط ضعف کشوری که می خواهد با آن قرارداد ببندد را درک و مشخص کند، که این کار را پاکستان تا امروز به شکل موفقی انجام داده است. کشور ما در صورتی که بتواند ضرورت های کشورهایی که در افغانستان هستند را به خوبی تجزیه و تحلیل بکند و مطابق آن از کشورها امتیاز بگیرد، در این صورت می تواند از فضای به وجود آمده به نفع خود استفاده کند.

مجری: آقای بیژن پور! به نظر شما علت نگرانی کشورهای همسایه افغانستان در رابطه با انعقاد پیمان استراتژیک چیست؟

بیژن پور: بسم ا... به نظر من مسئله بر سر منفعت و دفاع از منفعت و نقش پذیری کشورها در اجرای چنین پیمانی است. ما در وضعیت کنونی افغانستان، در یک تعامل معادل قرار نداریم، یعنی کشوری هستیم که محتاج یاری بسیاری از کشورها هستیم. سیاست گذاری در بخش دفاعی ما در حوزه دیگران است. ایران در یک مخالفت بسیار جدی با آمریکایی ها قرار دارد و این در حالی است که آمریکا در حوزه شرق ایران می خواهد پایگاه های دائمی برای خود ایجاد کند، این مسئله برای امنیت ملی ایران، نگران کننده است. به همین دلیل این پیمان برای کشورهای همسایه بسیار اهمیت دارد. افغانستان باید تعادل منفعت و مصلحت کشوری را، در رابطه با آن ها هماهنگ کند و ببیند، آیا برای افغانستان کشورهای همسایه آن اهمیت دارد، یا موجودیت آمریکا به مثابه کشور حامی برای افغانستان. این یک انتخاب مهم است، که باید از نخبگان افغانستان، در این نظرسنجی استفاده شود.

مجری: به نظر شما کدام یک از موضوعات اهمیت دارد، حضور آمریکا؟ یا تعامل با همسایگان افغانستان؟

بیژن پور: همان طور که می بینیم، آمریکایی ها در ده سال موجودیت در افغانستان هیچ شعاری را به تحقق نرساندند و دولت نیز در یک چالش عظیم در رابطه با این وضعیت قرار دارد. امروزه بحث مربوط به همکاری استراتژیک، یک مسئله بسیار مهم است و هیچ یک از ارکان حاکمیت به تنهایی قادر به اجرای این مسئله نیستند. مردم ابتدا باید معنای پیمان را بدانند و از منافع و مضرات آن آگاه شوند و مصحلت همسایگان را در نظر بگیرند و در آخر، موضع گیری صورت بگیرد. بنابراین لازمه کار این است که، از نخبگان استفاده شود، تا در این مورد تحقیقات لازم را انجام دهند و تصمیم گیری کنند.

مجری: آقای مژده! چرا افغانستان حاضر به امضای چنین پیمانی می شود؟ چرا مفاد این پیمان در اختیار مردم افغانستان گذاشته نمی شود؟

مژده: ما نمی توانیم از این پیمان استفاده بکنیم، زیرا در افغانستان، ملت یکپارچه نیستند و یک دولت واحد نداریم.

مجری: آیا امضای این پیمان با افغانستان، به معنای رویگردانی آمریکا از پاکستان است؟

مژده: خیر، زیرا پاکستان به دریا راه دارد و تنها راه رسیدن به آسیای میانه برای آمریکا است، به همین دلیل، پاکستان در صدر کشورهای مهم منطقه برای آمریکاست. اولین کاری که آمریکایی ها در افغانستان راه انداختند، مبارزه علیه شورشگری بود و دومین کار هم این بود، که نتوانستند جلوی پاکستان را بگیرند، که در امور افغانستان مداخله نکند.

مجری: آقای ولوالجی! به نظر شما پیامدهای منفی حضور آمریکا در افغانستان، در حوزه نظامی و سیاسی چیست؟

ولوالجی: در شرایط فعلی، کشور ما در یک موقعیتی نیست، که بخواهد آمریکا را در راهی که می رود متوقف کند. در افغانستان، سیاست و شرایط و موضع گیریها سیال است.

مجری: آقای بیژن پور! پیامدهای منفی حضور آمریکا در افغانستان، در حوزه مسائل فرهنگی چیست؟

بیژن پور: اگر کل این پیمان در نظر گرفته شود، که آمریکایی ها در افغانستان می خواهند به صورت طولانی بمانند و وضعیت تحت تأثیر آن ها پیش برود، در این صورت تمام عرصه ها تحت تأثیر این وضعیت خواهد بود. به نظر من آمریکا باید در حوزه فعالیت های فرهنگی برای بازسازی افغانستان، تلاش مشترکی را انجام دهد، ولی توجیه اهداف نظامی، چیزی جز زیان برای افغانستان به همراه ندارد.

مجری: آقای مژده! به نظر شما این پیمان چه تأثیری بر روند صلح و فعالیت طالبان خواهد گذاشت؟

مژده: اگر این پیمان را بپذیریم، باید شورای عالی را صلح را کنار بگذاریم. افغانستان کشوری محاط به خشکی است و راه ترانزیت ما از کشورهای همسایه است، اگر آمریکا در افغانستان پایگاه دائمی داشته باشد، باعث می شود ما با کشورهای همسایه از جمله ایران دچار مشکل شویم.

ماخذ: تمدن

نوع : میزگرد

شبکه تمدن:محل برگزاری