اشعار فولکلور مردم دایکندی:

 اشعار فولکلور مردم دایکندی:

 

 اشعار فولکلور مردم دایکندی:

اشعاری که در بین مردم دایکندی سینه به سینه حفظ شده است و از دور زمان تا کنون زمزمه می شود و بر سر زبانهاست، اکثر شان با خود نام شاعر شان را در برندارند و مردم نیز نمی دانند که چه کسی این ابیات را سروده است، هرچند نمی شود هیچ شعری بدون شاعر در نظر گرفت، ولی این ابیات چنان با فرهنگ و عنعنات، سلایق و ذوق مردم مطابق بوده است که در بین مردم در همه زمانها و مکانها، صبحگاهان و شامگاهان زمزمه شده است و دراثر تکرار نام شاعر به فراموشی سپرده شده است.

1)

آدم بلی بود عاشق هوشیار

منی مردم آدمه موگه زوار

اگه درشی بوگی مانده نباشی

سرقار موگویه جوربشی بیرار

2)

د بالا میروی شو میکنی یار

گمانم دلبر نو میکنی یار

اگه میل دلت د عاشقی نیست

بچی گوشتای مره او میکنی یار

3)

 شانه د دم تانسته موخوره

پیچی سیای یار صدکه موخوره

پدر کار عاشقی ره نالد

دل و جگر مره کنده موخوره

4)

ژاله ژاله موشونه اودیده مه

بابه مه خیر نکنی از گله مه

خسر مادر مه سرمه قار موشونه

باچی شی خاتوگره د بلی مه

5)

سررای تو ره راگیر کنم مه

د پیش تو گله ی آخر کنم مه

د پیش تو گله آخر چه باشد

جوانی ره د پای تو پیر کنم مه

6)

کوکو بندبله کرکر موکونه

خسته ریزه آدمه پیرموکونه

خسته ریزه دیگه عیبی ندارد

سرجاگه آمد خیر موکونه

7)

 توره نمینگرم بیمارم الی

از خانه زندگی بیزارم الی

مره موگی نیه مردم موفامه

د آمدون خو خوب هوشیارم الی

8)

ازی قریه ازی آغیل موروم مه

مره تیره ازی حاصل موروم مه

دزی چندیره از دل بی خبروم

پیش دیده پرسون دل موروم مه

9)

خانه سر را درد تو د دم مه

بلبل گه صبا درد تو د دم مه

بلبل گه صبا باشی نباشی

نظر کردی خدا درد تو د دم مه

10)

ای رای کوندلو شاه رای مو آردو

مردم تومت کده دپای مو آردو

مردم تومت کده عیبی ندارد

شاید که کم شونه گنای مو آردو

11)

یگو رایی که سیاست موکونی

دنیاره سر مه قیامت موکونی

خدا بدانه مه گناه ندارم

زبون تو جلگه ملامت موکونی

12)

همو لحظه که توره موکنوم یاد

کاغذ پرو موشوم از نخ خو آزاد

دم و دمبوره ره آتیش بگیره

نفس نفس موشوم بی ولغه فریاد

13)

توکه ناجوری مه از تو بد ترم

گندم خشک وری تی چپروم

دل من داند و داند خدایم

از دل شاریده تو مه خبروم

دانی درگه بیشینوم دیق و دل تنگ

مره موگه که خوردیم دانه ی بنگ

نه بنگ داشتم نه خوردیم دانه اش را

رفیقم رفته و خلقم شده تنگ

بلی بور لچگ نو گله تو

قرونه بگیروم د توله غی تو

خونمه یک گپ اگه دروغ بگویی

الی قرون خدا دولی تو

14)

کاشکی دریا بودی لپه مخوردی

شیونه کجی دیل دره مخوردی

شیونه کجی دیل دره چه باشد

چیرمگ او بله دیده مخوردی.

15)

آیه خانه بیه مهمو آمده

غری ندی که مندخسو آمده

16)

آفتو گاصبا سری تمزو

زرگر له له بیه تیزگه بیزو

زرگر له له بیه تیزگه بیز

پیش قلم دیده کنم اوزو

(منبع: مجله ادب،شماره سوم و چهارم،سال 1348/هزاره های افغانستان نوشته ی دکتر سید عسکر موسوی، دوبیتی های عامیانه هزارگی از جواد خاوری.)

دو شعر از علی دریاب هنرمندی کشور

سرخیل دخترو شیوی

لولی کنوم آغه خوره         بلگگ و جو دانی خوره

نور هر دو اوقری خوره       چراغ کاشانه خوره

دخترمو زود کَتَه موشه      نمود دَزِی خانه موشه

غمخوار بابَه و برار            تولغِه دلِ آیَه موشه

دختر مو معتبر موشه        کارگر و با هنر موشه

دانا و دانشور موشه           الگو ده هر دختر موشه

آغه با ایمو شیوی            آفتو وری روشو شیوی

با ننگ و با غیرت شده      سرخیل دخترو شیوی

سلام بر دایکندی و مردمانش

 سلام بر نیلی ـ دایکندی نشانش

سلام بر مردمان قهرمانش

سلام بر بندر و سیاچوب و سنگتخت

به اشترلی جنگان شاخ میرانش

خدیر دره خودی کیو و کورگه

به دشت و سنگ‎موم و سرتیغانش

گیزاب و کیسو و خلج و خوشک

قخور و ناوه میش و کجرانش

بیری و برمنی کیتی و کومی

لزیر و پشت روغ و تمزانش

بله اویر و اژدی تا به رویان

اوشی و زردگلان تمرانش

به صدخانه چهارصد خانه و منگور

آشکارآباد تگاب و سنگانش

لرگر و برگرو راباط و فولاد

میرامور و جوز و القانش

بندبورلان تا اورموک زیچوک

ورس و چبرسگ و چارسپانش