اماکن زیارتی و تاریخی دایکندی

اماکن و آثار تاریخی ولسوالیهای کیتی و کجران دایکندی

 

اماکن و آثار تاریخی ولسوالیهای کیتی و کجران دایکندی:

1- خواجه غریب:  قبر سیدی است که در شنیه کیسو از مربوطات ولسوالی کیتی، موقعیت دارد و در نزدیکی آن مکتب شنیه قرار دارد. این زیارت با سنگ احاطه شده است. در سالهای اخیر معلمان مکتب که همه اهل سنت بودند می خواستند در قسمت بالایی این زیارت ضرورتخانه( توالت) بسازند. چپریها« که شیعه بودند» و متعلمینی که مأمور ساختن این ضرورتخانه بودند هر سنکی را که بر می داشتند زیر آن مار می دیدند. تا جاییکه اینها دست از کار کشیدند، معلمان مکتب عصبانی شده خود شان آستین بالا زدند، آنها نیز با برداشتن هر سنگ با یک مار خشمگین روبرو شده، مجبور به فرار می شدند. و این کار ادامه داشت تا قرار گفته های موثق، شبها معلمها، سنگ باران می شدند و مارها مکتب را محاصره می کردند، تا سرانجام از ساختن ضرورتخانه در جای مورد نظر دست برداشتند، و پس از آن سراسر قبرهای که در کنار این قبر سید قرار داشت با مساحت خیلی زیاد، توسط معلمها ی مکتب دومتر دیوار چینی شدند و پس از آن مارها دست از سر معلمها برداشتند.

2- مزارکوه: در دامنه کوههای شرق کیتی ( از سلسه کوههای سلیمان به شمار می رود)« در مرکز ولسوالی کیتی» واقع شده است و مردم معتقد اند که آنجا گذرگاه حضرت خضر است. مزار کوه دارای چشمه بزرگی است که آب بسیار سفید و زلالی دارد. آب چشمه از درون سنگهایی سفید می جوشد که اینچنین سنگ سفید و دیدنی در سایر جای کوه دیده نمی شود. روزهای چهار شنبه آب چشمه به شدت گِل آلود و زیاد می شود و مردم از آن برداشتهای دارد.( زیاد شدن آب را مردم بنام مژده یاد میکنند).

3-  کهنه ده: تپیه ی بلند و بزرگی است که در تمران در منطقه بنام کهنه ده قرار دارد. آثار و خشت های پخته ی از تل حاکی از آن است که روزگاری حاکم قدرتمندی آن را احداث کرده است و در هنگامه جنگ به آن پناه می برده است. اکنون بر فراز این تپه در قسمت غربی آن مدرسه علمیه تمران قرار دارد.

4- قلعه کافران: در تمران قلعه ی بنام قلعه کافران واقع در تنگه شالیزار به چشم می خورد که قسمتهای زیادی از این قلعه خراب شده ولی آثار قلعه تاکنون همچنان ثابت و پابرجا است.

5- قرآن شاه عباس:  از جمله آثار قدیمی لازم به ذکر قرآن معروف به « قرآن شاه عباس » است. هم اکنون در تمران نزد شخصی بنام غلام بیگ « فعلا فرزندان غلام بیگ» موجود است. این قرآن با اینکه خریداران و مشتاقان زیادی از گوشه و کنار داشته ولی تاکنون این قرآن در تمران نزد شخص مذکور همچنان محفوظ  مانده است.

6-قلعه لاش: قلعه جنگی و نظامی در قدیم بوده است که در کجران خاص واقع شده است و اکنون بنام « قلعه لاش » یاد می شود واژه لاش به کوه بلند یاد می شود.

7-توپ رئیس: توپ رئیس تپه ی بزرگی است  که در وسط منطقه ی شنیه کیسو واقع شده است. از قرار گودیهای زمینهای اطراف چنین بر می آید که این تپه  و یا قلعه، از خاکهای زمینهای اطراف احداث شده است و هم اکنون نبام « توپ رئیس » یاد می شود. قرار گفته ها و افسانه های ریش سفیدان، این تل قلعه رئیس منطقه بوده که به هنگام  جنگ قلعه خود را از خاک زمین های اطراف خاکریزه کرده  و خودش متواری شده است. طرف غرب این تپه یک سنگ بزرگی قرار دارد که بعنوان دروازه قلعه به حساب می رود. از این تپه انواع مهره، کوزه های سفالی، کوزه های زر بدست آمده است.( منبع: مجله سراج، سال اول، شماره دوم، ص ا37 – 148 ، سال 1373)